Do sada ste čuli da je glaukom bolest vidnog živca koja može dovesti do trajnog gubitka vida. Svake godine u svijetu se zabilježi 5,5 miliona novih slučajeva oboljenja. Glaukom se smatra prvim uzrokom sljepoće kada se radi o bolestima vidnog živca.

Većina ljudi kada čuje riječ glaukom pomisli na povišen očni pritisak. Međutim, glaukom se definiše kao grupa bolesti vidnog živca različite etiologije koje dovode do oštećenja i gubitka ćelija retinalnih ganglija, glavnog uzroka neuropatije, a povišeni očni pritisak je jedan od primarnih rizičnih faktora.

Povišeni očni pritisak (>21 mmHg) važan je faktor rizika za razvoj glaukoma, ali ne i jedini. Neke osobe oštećenje očnog živca razvijaju pri vrlo niskom očnom pritiksu (normotenzivni glaukom ili glaukom niskih vrijednosti), dok druge osobe povišeni očni pritisak mogu da imaju godinama, a da pritom ne dolazi do oštećenja.

Postoje dva osnovna oblika glaukoma: glaukom otvorenog ugla i glaukom zatvorenog ugla. Ono o čemu ćemo danas pisati odnosi se na podtip glaukoma otvorenog ugla, a zove se normotenzivni glaukom ili glaukom sa normalnim vrijednostima očnog pritiska.

Glavne karakteristike:

• počinje od 40 godine života
• intraokularni pritisak u granicama normale, ispod 21 mmHg bez liječenja
• oštećenje glave vidnog živca tipično za glaukom
• otvoren komorni ugao
• oštećenja vidnog polja tipična za glaukom; npr. paracentralni defekt
• bez pozitivne anamneze o povredama, drugm bolestima oka ili korištenju kortikosteroida

Radi se o pacijentima kod kojih su čak i normalne vrijednosti očnog pritiska ipak previsoke za individualne uslove hemodinamike i metabolizma koji vladaju u njihovom oku.

Faktori rizika

Neke studije su pokazale da se ova vrsta glaukoma javlja češće kod žena i Japanske populacije. Značajan faktor rizika je i ako neko u porodici boluje i liječi se zbog glaukoma (porodična anamneza). Pronađeno je da postoji veza ove vrste glaukoma i poremećaja cikrulacije, npr. migrene, Raynaud-ov fenomen. Takođe veći rizik imaju dijabetičari, kardiopate, hipertoničari. Bolest štitne žijezde se može češće naći kod ovih pacijenata. Miopia (kratkovidnost) je povezana sa većom vjerovatnoćom nastanka glaukoma.

Dijagnostika glaukoma

Uz nezaobilazno mjerenje očnog pritiska, podrazumijeva detaljan oftalmološki pregled s provjerom vidne oštrine, pregled očnog ugla (gonioskopija), mjerenje debljine rožnjače, pregled očne pozadine (uključujući pregled vidnog živca i žute mrlje), snimanje vidnog živca optičkom koherentnom tomografijom i kompjutersko ispitivanje vidnog polja.

Pored ovih dijagnostičkih metoda kod ove vrste glaukoma potrebno je i uraditi procjenu na sistemske vaskularne faktore rizika, mjerenje krvnog pritiska tokom 24h (holter krvnog pritiska), krvne pretrage radi otkrivanja drugih blolesti, magnetna rezonanca glave, ultrazvučni pregled krvnih sudova vrata.

Terapija

Terapija ovog glaukoma je ista kao i kod glaukoma otvorenog ugla sa povišenim očnim pritiskom. Koriste se kapi iz grupe beta blokatora, inhibitori ugljene anhidraze, derivati prostaglandina i alfa-2 agonisti. Kod ovih pacijenata ciljni pritisak je 30% niži od izmjerenih početnih vrijednosti. U slučaju izostanka odgovora na medikamentozne terapijske mjere, sljedeći korak su laserske metode korekcije intraokularnog pritiska, a u krajnjoj mjeri i hirurške procedure. Pored redovne terapije intraokularnog pritiska neophodna je i adekvatna terapija drugih udruženih bolesti, ukoliko su one prisutne.